Zasiłek dla bezrobotnych – komu przysługuje, ile wynosi?

Po nagłej utracie pracy możemy być na tyle oszołomieni lub wręcz zdruzgotani, że trudno nam od razu wziąć się do szukania nowego stanowiska. Możemy mieć z tym problem także z powodu złej sytuacji na rynku pracy. Sprawdźmy, czy zasiłek dla bezrobotnych pozwoli nam wtedy poradzić sobie z sytuacją. 

Ile w 2022 roku wynosi zasiłek netto i brutto?

Zasiłek dla bezrobotnych został wprowadzony przez Jacka Kuronia na początku lat 90, dlatego potocznie nazywa się go „kuroniówką”. Na jaką kwotę tego świadczenia możemy liczyć w przypadku utraty pracy?

Wysokość zasiłku w 2022 roku zależna jest przede wszystkim od stażu pracy i przedstawia się następująco:

• 100%, czyli 1240,80 złotych brutto (1058,13 na rękę) należy się osobom ze stażem pracy od 5 do 20 lat. Po trzech miesiącach kwota spada do 974,40 złotych brutto (840,70 złotych netto);
• 80% zasiłku, a więc 992,64 złote brutto (855,36 złotych netto), a następnie 779,52 złote brutto (681,44 złote netto) przypada pracownikom ze stażem pracy poniżej 5 lat;
• 120% zasiłku naliczane jest osobom z ponad 20-letnim stażem pracy. Otrzymują oni najpierw 1488,96 złotych brutto (1260,99 złotych netto), a po trzech miesiącach 1169,28 złotych brutto (1000,06 złotych na rękę).

Warto przypomnieć, że od 1 września 2020 roku bezrobotni, którzy stracili pracę bezpośrednio lub pośrednio przez pandemię koronawirusa, otrzymają dodatek solidarnościowy w kwocie 1400 złotych. Na czas wypłaty tych pieniędzy kuroniówka zostaje zawieszona. 

Komu przysługuje zasiłek?

Aby otrzymać zasiłek dla bezrobotnych, musimy wykonać pewne czynności. Po pierwsze, powinniśmy zarejestrować się jako bezrobotni w naszym urzędzie pracy. Po drugie, sprawdzane jest, czy przez 12 z 18 ostatnich miesięcy otrzymywaliśmy co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę (bez względu na wymiar naszego etatu). W 2022 roku wynosi ono 3010 złotych brutto.

Kto mieści się w tym szerokim pojęciu? Są to osoby, które:

• wykonywały pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą,
• świadczyły usługi na podstawie umowy agencyjnej bądź umowy-zlecenia,
• opłacały składki na ubezpieczenie społeczne, prowadząc własną działalność pozarolniczą lub współpracując z innymi podmiotami,
• pracowały w trakcie tymczasowego aresztowania lub pobytu w więzieniu,
• pracowały dla rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych itp.,
• wykonywały pracę za granicą i wróciły jako repatrianci,
• same opłacały Fundusz Pracy w wysokości 9,75% przeciętnego wynagrodzenia.

Do okresu 365 dni wlicza się także zasadnicza służba wojskowa, urlop wychowawczy, okres pobierania renty oraz wiele innych sytuacji, które trudno byłoby streścić w tym artykule. 

Kiedy można stracić prawo do zasiłku?

Zasiłek dla bezrobotnych jest przyznawany w każdym z wymienionych wypadków i wypłacany jest przez okres 6 lub 12 miesięcy (wymiar zależy od stopy bezrobocia w danym regionie). Po trzech miesiącach kwota świadczenia zmniejsza się, co podkreśliliśmy powyżej. Czy można jednak utracić prawo do kuroniówki?

Okazuje się, że tak. Ma to miejsce w takich sytuacjach, jak:

• nieuzasadniona odmowa przyjęcia propozycji zatrudnienia, stażu, szkolenia czy przygotowania zawodowego, a także wykonywania robót publicznych i poddania się badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do pracy;
• utrata statusu bezrobotnego.

Niestety, zdarzają się też sytuacje, kiedy prawo do zasiłku dla bezrobotnych zostanie nam odmówione już na początku naszych starań. Może to wynikać z kilku przyczyn. Na przykład nie należy nam się to świadczenie, jeśli zostaliśmy zwolnieni z pracy lub nasza umowa wygasła. Gdybyśmy sami zrezygnowali z pracy, na kuroniówkę musimy poczekać 3 miesiące. Natomiast po zwolnieniu dyscyplinarnym na wsparcie możemy liczyć w niektórych sytuacjach dopiero po 6 miesiącach. 

Warto się jednak upewnić, czy w naszym przypadku nie mają miejsca wyjątki od tych zasad, do których zaliczają się takie okoliczności:

• zatrudniająca nas firma ogłosiła upadłość lub zmniejszyła zatrudnienie,
• zakończyliśmy swoją umowę o pracę z uwagi na zmianę miejsca zamieszkania,
• pracodawca dopuścił się poważnych naruszeń swoich podstawowych obowiązków.

Znając swoje prawa, możemy skorzystać z zasiłku dla bezrobotnych i czas ten wykorzystać na regenerację i poszukiwanie dla siebie nowego, wymarzonego miejsca pracy.