Zwolnienie lekarskie jest prawem, z którego każdy pracownik czasami musi skorzystać. Powinno być czasem przeznaczonym na rekonwalescencję i odpoczynek. Wiemy jednak, że niejednokrotnie wykorzystuje się je inaczej, co nie do końca jest zgodne z przepisami. Nie jest to również zgodne z interesem pracodawcy oraz ZUS, stąd pomysł, aby L4 weryfikować. Kontrola zwolnienia lekarskiego i wszystko, co warto o niej wiedzieć. Zapraszamy do lektury!
Kontrola zwolnienia lekarskiego – na czym polega?
Pracodawcy trudno jest na odległość stwierdzić, czy nie nadużywamy swojego prawa do odpoczynku podczas choroby. Z tego względu czasami decyduje się na kontrolę prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego od pracy. Na czym ona polega?
Podczas takiej wizyty, sprawdza się:
- czy nie wykonujemy w tym czasie innej pracy zarobkowej,
- czy nie wykorzystujemy w inny niedozwolony sposób zwolnienia,
- w przypadku opieki nad chorym dzieckiem – czy nie ma innych domowników, którzy mogliby zapewnić małoletniemu opiekę.
Uprawniona do tego osoba, może też skontrolować zaświadczenie lekarskie pod kątem jego ewentualnego sfałszowania i zgodności z przepisami.
Przeczytaj też: Zasiłek dla bezrobotnych – ile wynosi i komu przysługuje? | Umowa zlecenie a emerytura
Kto przeprowadza kontrolę zwolnienia lekarskiego?
Nie każdy, kto ma na to ochotę, może przeprowadzić omawianą przez nas kontrolę. Trzeba wziąć pod uwagę także w tej dziedzinie obowiązujące zasady.
Jeśli firma zatrudnia mniej niż 20 pracowników, wizytę w domu pracownika może przeprowadzić sam pracodawca lub osoba przez niego upoważniona. Jest to rozwiązanie, z którego wielu pracodawców chętnie korzysta.
Pracodawcy mogą też wnioskować o przeprowadzenie kontroli przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Gdy poproszą o wykonanie tego zadania lekarzy orzeczników, zyskają pewność, że wystawione zwolnienie lekarskie jest faktycznie uzasadnione względami medycznymi.
Gdzie może się odbyć kontrola zwolnienia lekarskiego?
Jeśli to my przebywamy na zwolnieniu lekarskim lub opiekujemy się chorym dzieckiem, powinniśmy mieć świadomość, gdzie taka kontrola będzie przeprowadzana.
Jest kilka możliwości:
- Gdy pracownik jest zatrudniony jeszcze u innego pracodawcy lub równocześnie prowadzi działalność pozarolniczą, sprawdzane są miejsca pracy i prowadzenia tej właśnie działalności;
- Kontrola odbywa się w domu pracownika;
- Gdy w zaświadczeniu lekarskim podany jest inny adres pobytu, to upoważnione do tego osoby składają wizytę właśnie tam;
- Kontroluje się inne miejsca, jeśli ma to swoje uzasadnienie.
W przypadku nieobecności osoby przebywającej na zwolnieniu kontrolę trzeba powtórzyć, a pracownik musi się wytłumaczyć z przyczyn swojej absencji. Jeżeli nie ma mocnego usprawiedliwienia (np. wizytą u lekarza), może zostać to odebrane przez pracodawcę jako nadużycie.
Na złożenie usprawiedliwienia zatrudniony ma wyznaczony termin. Gdyby odmówił on złożenia takiego wyjaśnienia lub się z nim spóźnił, przełożony może uznać, że wystawione zwolnienie lekarskie nie było wykorzystane prawidłowo i wyciągnąć z tego tytułu konsekwencje. Jakie?
Nieobecność podczas kontroli L4 – co grozi?
Każda wizyta kończy się sporządzeniem protokołu kontroli, w którym powinno się znaleźć wyjaśnienie, na czym polegały nieprawidłowości w wykorzystaniu zwolnienia lekarskiego od pracy. Następnie dokument ten przekazywany jest ubezpieczonemu, by mógł nanieść swoje uwagi. Jeżeli jednak pracodawca uzna, że prawo do zwolnienia zostało nadużyte lub czas ten pracownik wykorzystał niezgodnie z jego przeznaczeniem, może odebrać mu prawo do uzyskania zasiłku chorobowego.
Należy przy tym pamiętać, że kontrole mogą być przeprowadzane wielokrotnie i bez wcześniejszego uprzedzenia.
Kontrola L4 w domu – w jakich godzinach może się odbyć?
Niektórzy nie do końca uczciwi pracownicy, starają się ubiec ewentualnych wizytatorów i zadbać o to, by w odpowiednich godzinach przebywać we wskazanym miejscu. Nie jest to jednak wcale łatwe, ponieważ ZUS ma prawo do kontroli w dowolnej godzinie, czy to wcześnie rano, czy późnym popołudniem.
Najlepiej więc, by osoby korzystający z L4, robiły to w sposób zgodny z jego przeznaczeniem. Najczęściej zwolnień lekarskich nadużywa się podczas zmiany jednej pracy na drugą. Innym powodem może też być okres zwolnień w firmie (zarówno indywidualne, jak i grupowe). Gdyby przyszedł nam do głowy pomysł, żeby uniknąć przykrych sytuacji poprzez wykorzystanie zwolnienia lekarskiego, pamiętajmy, że pracodawcy łatwo mogą skontrolować faktyczny stan naszego zdrowia. Kłamstwa w tej dziedzinie na dłuższą metę przyniosą nam więcej szkody niż korzyści.